60 yaşdan sonra potensial xəstəlikləri erkən aşkar etmək üçün müntəzəm olaraq hərtərəfli müayinələrdən keçmək vacibdir.. Bəs onlarla testdən keçmək həqiqətən vacibdirmi, yoxsa daha ağlabatan bir yanaşma varmı? Bəlkə bütün bədəni MRT edək?
“Medicina” xəbər verir ki, həkim Georgi Kaevitzer fikirlərini bölüşüb.
Əvvəlcə əsas konsepsiyanı aydınlaşdırmağa dəyər.
Tibbi müayinə sadəcə "hər ehtimala qarşı" test, analiz deyil; bu, ciddi xəstəlik və ölüm riskini azaltmağa yönəlmiş elmi, tibbi cəhətdən etibarlı və spesifik testlər, analizlər dəstidir.
60 yaşdan yuxarı insanlar üçün sübuta əsaslanan tibbin əsas tövsiyələri bir neçə əsas sahədə ümumiləşdirilə bilər.
Kolorektal xərçəng müayinəsi
Bunun üçün kolonoskopiya və ya daha az invaziv nəcisdə gizli qan testi istifadə olunur. Bu testlər problemləri ən erkən, çox vaxt asimptomatik mərhələdə aşkar etməyə imkan verir.
Ürək-damar risklərinin (qan təzyiqi, şəkər, xolesterol) monitorinqi
Bu göstəricilərin müntəzəm monitorinqi infarkt, insult və diabetin qarşısını almağa kömək edə bilər. Məsələn, ürək və damar xəstəlikləri ölümün əsas səbəblərindən biri olaraq qaldığı üçün sadəcə qan təzyiqini ölçmək ən əlçatan monitorinq metodudur.
Qlükoza (şəkər) və xolesterol testləri 40 yaşdan yuxarı hər kəs üçün hər il aparılmalıdır. Qan təzyiqi ildə ən azı bir dəfə həkim tərəfindən, risk faktorları mövcud olduqda isə mütəmadi olaraq evdə ölçülməlidir.
Qadınlar üçün mammoqrafiya
Bu, döş xərçənginin erkən aşkarlanması üçün əsas metoddur. Rusiyada bu test ümumi praktikantın göndərişi ilə onkolojik müayinə proqramının bir hissəsi olaraq mövcuddur.
Servikal xərçənginin müayinəsi (Sitologiya və HPV yaxması)
Bu test həmçinin onkolojik müayinə proqramına daxildir. Bu, insan papillomavirusu (HPV) tərəfindən törədilən xərçəngönü dəyişiklikləri müəyyən etməyə kömək edir.
30 ilə 65 yaş arasında müayinə tezliyi nəticələrdən asılıdır. HPV aşkarlanmazsa, hər 5 ildən bir test aparmaq kifayətdir. HPV müsbət olarsa, test hər il və ya həkimin tövsiyəsi ilə aparılır. 65 yaşdan sonra göstərildiyi təqdirdə test aparılır.
PSA (prostata spesifik antigen) testi- universal deyil və əsasən aşkar şikayətləri olmayan kişilərdə ilkin diaqnoz üçün uyğundur.
Sümük Densitometriyası (Sümük Sıxlığının Qiymətləndirilməsi)
Bu diaqnostik metod osteoporozu, sümüklərin kövrəkləşdiyi və sınıq riskinin artdığı bir vəziyyəti aşkar edir. Rusiyada test yüksək risk qruplarındakı bütün qadınlar (məsələn, az çəki, kalsium və D vitamini çatışmazlığı və ya erkən menopoz olanlar) və kişilər üçün fərdi göstərişlərə uyğun olaraq tövsiyə olunur.
Hansı Testlər Lazım Deyil ?
Onların "hər ehtimala qarşı" aparılması adətən faydalı deyil və yalançı həyəcan siqnallarına, lazımsız təkrar müayinələrə və resursların israfına səbəb ola bilər.:
Aydın tibbi göstərişlər olmadan bütün bədənin və ya fərdi orqanların MRT müayinəsi.
Xəstəlik olmadığı təqdirdə tez-tez ümumi qan testləri (məsələn, aylıq).
Xərçəngin ilkin müayinəsi üçün şiş markerləri (məsələn, CEA, CA-125 və s.) üçün qan testləri.
Mikroelementlərin və hormonların (D vitamini, ferritin, tiroid hormonları və s.) dərin təhlili.
Aygün Musayeva