Ətraf səslər orqanizmə necə təsir edir?

  • 2023.06.05 16:08
  • 1298 Baxış
Ətraf səslər orqanizmə necə təsir edir?

Bütün canlı orqanizmlər, o cümlədən insanlar üçün səs- küy ətraf mühitin xarici təsirlərindən biridir. Ancaq texnogen dünyamızda təbiətin təbii səsləri getdikcə nadir hala gəlir, tamamilə yox olur və yaşəhər-texnoloji sivilizasiyası tərəfindən boğulur.

"Medicina" xəbər verir ki, hər bir insan səs-küyü fərqli qəbul edir. Çox şey yaşdan, temperamentdən, sağlamlıq vəziyyətindən, ətraf mühit şəraitindən, bədənin xüsusiyyətlərindən asılıdır. Bəzi insanlar nisbətən aşağı intensivlikli səs-küyə bir qədər qısa məruz qaldıqdan sonra belə eşitmə qabiliyyətini itirirlər. Digərləri isə heç bir nəticə vermədən uzun müddət çox güclü səs-küyə məruz qala bilərlər.

Daimi yüksək səsə məruz qalma yalnız eşitmə qabiliyyətinə mənfi təsir göstərmir. Səs-küyün sözdə məcmu effekti var, yəni akustik səsin qıcıqlanması bədəndə toplanır, zaman keçdikcə sinir sistemini daha çox depressiyaya salır.

Buna görə də tez-tez müxtəlif səs-küylərə məruz qaldıqda eşitmə itkisindən əvvəl mərkəzi sinir sisteminin funksional pozğunluğu baş verir. Səs-küy insanın neyropsik fəaliyyətinə xüsusilə zərərli təsir göstərir.

Həmçinin eşidilməyən səslər də insan sağlamlığına mənfi təsir göstərə bilər. Belə ki, infrasəslər insan psixikasına xüsusilə güclü təsir göstərir: intellektual fəaliyyətin bütün növləri təsirlənir, əhval-ruhiyyə pisləşir, çaşqınlıq, narahatlıq, qorxu hissi, yüksək intensivlikdə isə zəiflik hissi və ya zehni gərginlik yarana bilər. Əbəs yerə deyil ki, müxtəlif ölkələrin gizli laboratoriyalarında səs dalğalarının insana təsirinə əsaslanan müxtəlif növ silahlar hazırlanır. Bu, şübhəsiz ki, gələcəyin silahlarından biridir.

Hətta zəif infrasəs vibrasiyaları, xüsusən də uzun və daimi xarakter daşıyırsa, insana əhəmiyyətli dərəcədə güclü təsir göstərə bilər.

Paradoksal olaraq, səs-küyün bədənə mənfi təsiri sakit və hiss olunmaz şəkildə baş verir. Lakin bir insan səs-küyün belə mənfi təsirinə qarşı praktiki olaraq müdafiəsizdir.

Aynurə Məmmədova