ÜST bəşəriyyət üçün 10 ciddi təhlükə siyahısına antibiotikrezisdentliyi daxil edib. Bu isə tibbin 100 il əvvəlki duruma qayıdacağı deməkdir. Nədir bu?
“Medicina” xəbər verir ki, antibiotiklərə rezistentlik problemi nəzəri təhlükə olmaqdan çıxdı və tammiqyaslı qlobal böhrana çevrilir.
Bu problemin nəticələri təkcə səhiyyəni deyil, həm də bütün dünyada iqtisadi sabitliyi və milli təhlükəsizliyi təhdid edir.
Rusiya Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, tibb elmləri doktoru, professor, Rusiya Səhiyyə Nazirliyinin Smolensk Dövlət Tibb Universitetinin rektoru Roman Kozlov “BIOPROM: Bəşəriyyət üçün Sənaye və Texnologiyalar” Beynəlxalq Forumunda faktları bölüşərək, xəbərdarlıq edib.
Antibiotik müqaviməti patogen bakteriyaların və digər mikroorqanizmlərin əvvəllər onları effektiv şəkildə öldürən dərmanların təsirinə müqavimət göstərmək qabiliyyətidir.
Bu təbii təkamül prosesidir, lakin onun fəlakətli sürətlənməsi antibiotiklərin həddindən artıq və səmərəsiz istifadəsi nəticəsində baş verir. Nəticədə, standart müalicə rejimləri artıq effektiv deyil.
Məsələn, ÜST-nin məlumatına görə, 2021-ci ildə dünyada 4,7 milyon ölüm dərmana davamlı infeksiyalar səbəbindən baş verib ki, bu ölümlərin 24%-i birbaşa antibiotiklərə qarşı müqavimətlə bağlıdır.
Əgər heç bir tədbir görülməsə, 2050-ci ilə qədər ölüm halları ildə 10 milyon insana qədər arta bilər (bu, hər dəqiqədə üç insan həyatını itirir).
Bundan əlavə, bakteriyanın antimikroblara qarşı müqaviməti 2035-ci ilə qədər gözlənilən ömür müddətini 1,8 il azalda bilər. Üstəlik, mikroorqanizmlər heç bir siyasi sərhədə və ya gəlir səviyyəsinə hörmət etmirlər. İnkişaf etməkdə olan ölkələr daha çox əziyyət çəksə də, heç kim bundan sığortalanmayıb.
Karbapenemlərə (geniş spektrli antibiotiklər – redaktorun qeydi) müqavimətin sürətlə artması peşəkar təbabətdə xüsusi narahatlıq doğurur. Bunlar da təsirini dayandırdıqda, tibb "antibiotikdən əvvəlki dövrə" qayıdacaq, burada ümumi pnevmoniya və ya əməliyyatdan sonrakı infeksiyalar yenidən ölümcül olur.
Vəziyyət yeni antibakterial dərmanların hazırlanmasında geriləmə ilə daha da ağırlaşır. Mikrob müqaviməti artmaqda davam etsə də, əczaçılıq bazarı həyəcan verici bir azalma nümayiş etdirir: iki il ərzində klinik sınaqlarda antibiotiklərin sayı 97-dən 90-a enib, onlardan yalnız 15-i əsaslı şəkildə yeni inkişaflar hesab olunur.
Aygün Musayeva