Böyük elmi araşdırma ultra emal edilmiş qidaların Parkinson xəstəliyinin inkişaf riskini artırdığını sübut edib.
“Medicina” xəbər verir ki, Təhlil 26 il ərzində təxminən 43 min həkimin müşahidələrini əhatə edib.
Tədqiqatın əvvəlində orta yaşları təxminən 48 idi. Onlar qidalanma ilə Parkinson xəstəliyinin ilkin əlamətlərinin gələcək inkişafı arasında əlaqəni qiymətləndiriblər.
Yeddi prodromal (erkən) əlamət müəyyən edilmişdir: zəif yuxu, qəbizlik, depressiya, bədən ağrısı, rəng görmə qabiliyyətinin pozulması, gündüz həddindən artıq yuxululuq və qoxu hisslərinin azalması.
Bu simptomlar nə qədər çox olarsa, gələcəkdə Parkinson xəstəliyinə tutulma riski bir o qədər yüksək olar.
Məlum olub ki, ultra emal olunmuş qidaların istehlakı insanda Parkinson xəstəliyinin ən azı üç prodromal əlamətinin mövcudluğunu 2,5 dəfə artırıb. Yəni gələcəkdə onun inkişaf riski çox yüksək idi.
Gündə 11 və ya daha çox porsiya ultra işlənmiş qida ciddi təhlükə yaradır.
Bu cür qidaların yalnız bir-üç porsiyon istehlakı ilə xəstəliyin riski 60%-ə qədər artıb.
Bir şüşə qazlı su və kartof çipsləri (ümumilikdə 28,35 qram), bir parça tort və ya pasta, bir hot-doq və ya sadəcə bir xörək qaşığı ketçup kimi müəyyən edilmişdir.
Bəzi məhsullar digərlərindən daha aqressiv davranır. Məsələn, ketçup və digər hazır souslar xəstəliyin inkişaf riskini 17% artırmışdır.
Alimlər ultra emal olunmuş qidaların Parkinson xəstəliyinə səbəb ola biləcəyi bəzi yolları təklif edirlər. Xüsusilə, emulqatorlar və dadlandırıcılar kimi qida əlavələrini günahlandırırlar.
Onların oksidləşdirici stressə kömək etdiklərinə inanırlar: sərbəst radikallar dopamin istehsal edən neyronlara zərər verə bilər. Bu, Parkinson xəstəliyinin bütün nöqtəsidir, çünki xəstəlik dopamini sintez edən beyin sinir hüceyrələrinin ölümündən qaynaqlanır.
Aygün Musayeva